Aktualności

Partnerzy

Działania dydaktyczne

Prace naukowo-badawcze

Współpraca z Biżuterią Irbis 

<h2>Razem dla kotów z Biżuterią Irbis</h2>Poszukując najlepszych możliwości wspierania dzikich kotów, jednoczymy swoje siły z Biżuterią Irbis. Stworzyliśmy kolekcję kociej biżuterii, a dochód z jej sprzedaży zasila konto fundacji. Dzięki temu możecie pomagać fundacji otrzymując materialny, w dodatku stylowy, dowód swojego wsparcia.&nbsp;<h2>Irbis piękny nie tylko na zdjęciach</h2>Design kolekcji oparty jest na kształcie łapy irbisa, inaczej nazywanego panterą śnieżną. Irbisy żyją w wysokich górach Azji Środkowej i charakteryzuje je biało-kremowe futro w czarne rozety. Dzięki działaniom konserwacyjnym nie są już zagrożone wyginięciem, ich aktualny status to narażone na wymarcie. Chociaż sama zmiana nazwy nie robi największego wrażenia, tak naprawdę jest to ogromny sukces w odbudowie populacji.&nbsp; Hasłem akcji jest #pomagamzirbis.&nbsp;

Kocia Kolekcja z Biżuteria Irbis

Współpraca z UPWr

<h2>Co mogą zrobić naukowcy dla dzikich kotów?</h2>Chociaż powszechnie znane metody ochrony przyrody, takie jak ochrona siedlisk czy działanie na rzecz poprawy klimatu są bardzo ważne, często nie wystarczą dla odbudowania najbardziej zagrożonych gatunków. Jednym z najbardziej skutecznych sposobów na zwiększenie populacji dzikich kotów jest wsparcie ich rozrodu. Polega ono nie tylko na sztucznej inseminacji samic, ale również na pobieraniu i badaniu materiału genetycznego, ocenie ogólnego stanu zwierząt i badaniach hormonalnych. Właśnie ze względu na to nawiązaliśmy współpracę z Katedrą Rozrodu z Kliniką Zwierząt Gospodarskich, działającą przy Wydziale Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu.&nbsp;<h2>Dlaczego Wrocław?</h2>Katedra Rozrodu zajmuje się między innymi pobieraniem materiału genetycznego, ocenianiem jego jakości i mrożeniem w procesie kriokonserwacji. Praktycznie wykorzystują zebrane DNA do sztucznej inseminacji i zapładnienia metodą in vitro oraz do inżynierii tkankowej i klonowania. <h2>Światełko w tunelu</h2>Wierzymy, że nowoczesne metody badawcze pozwolą na podtrzymanie istnienia wielu zagrożonych gatunków. Korzystając z wiedzy i dokonań naukowców z Wrocławia, chcemy nieść&nbsp;pomoc tam, gdzie jest najbardziej potrzebna.&nbsp;Już na przełomie października i listopada 2022 roku odbędzie się wyjazd współpracujących z fundacją naukowców do Indonezji. W planach jest rozpoczęcie badań osobników, które znajdują się w finansowanym przez fundację ośrodku zachowawczym w Batu.

Wrocławski Uniwersytet Przyrodniczy 

Czym jest felinoterapia?

<h2>Czym jest felinoterapia?</h2>Najprościej tłumacząc, felinoterapia to terapia z wykorzystaniem kotów domowych. Jej celem jest przede wszystkim polepszenie samopoczucia pacjenta. Jest uzupełnieniem dla stosowanego leczenia klinicznego. Polega na kontakcie pacjenta ze specjalnie wybranym zwierzęciem, które przede wszystkim zapewnia wsparcie mentalne - uspokaja, zmniejsza niepokój i poczucie samotności.Badania wskazują również, że felinoterapia prowadzi do obniżenia ciśnienia tętniczego, zmniejszenia poziomu cholesterolu oraz przyspieszenia gojenia ran. Niektórzy naukowcy uważają, że powoduje wydzielanie endorfin. Można więc bez wątpienia stwierdzić, że ma bardzo dobry wpływ na ogólne samopoczucie człowieka.<h2>Komu koty mogą pomóc?</h2>Obcowanie z kotem jest szczególnie polecane dla osób starszych i małych dzieci. W ich przypadku felinoterapia często jest wykorzystywana jako poszerzenie klasycznej fizjoterapii. Pacjenci są o wiele aktywniejsi i chętniej wykonują ćwiczenia, jeśli polegają one na głaskaniu i zabawie z kotem. Efekty zdrowotne pozostają takie same przy o wiele mniejszym poziomie stresu pacjenta, którego nie trzeba nadmiernie zachęcać do wykonywania ćwiczeń. W ten sposób felinoterapia rozwiązuje jeden z największych problemów przy terapii z dziećmi i osobami starszymi - niechęć do ćwiczenia.Koty mogą być też dobrym wyborem dla osób z dysfunkcjami lub chorobami psychicznymi. Ich kojąca obecność zmniejsza poziom stresu i łagodzi zaostrzenia stanów chorobowych. Prawdopodobnie pierwszym skojarzeniem w kontekście takich schorzeń są psy asystujące, które są aktualnie zdecydowanie bardziej popularne. Wybór między kotem a psem jest zależny od indywidualnych potrzeb - oba gatunki świetnie spełniają swoje role, ale odpowiadają innym stylom życia i konkretnym potrzebom pacjenta.&nbsp;<h2>Kot wystarczy?</h2>Felinoterapia może przybierać różne formy. Do najbardziej klasycznych należą spotkania z terapeutą i kotem. Łączą w sobie korzyści obcowania ze zwierzęciem i kontaktu z certyfikowanym specjalistą, który często pełni inne funkcje poza byciem opiekunem kota. Z felinoterapii często korzystają psychologowie i terapeuci, którzy łączą specjalizacje w nadziei na osiągnięcie lepszych wyników leczenia.Koty mogą pełnić również funkcję zwierząt asystujących, szczególnie dla osób, które zmagają się z depresją, autyzmem, ADHD, zaburzeniami lękowymi lub mają problemy ze stresem. W tym przypadku pacjent często jest właścicielem zwierzęcia, które nie wymaga szczególnego szkolenia. Kluczową kwestią jest jego charakter - wystarczy sama obecność kota dla zmniejszenia poczucia samotności czy poziomu stresu.&nbsp;<h2>Wybór kotów do felinoterapii</h2>Tak naprawdę najważniejszym czynnikiem jest charakter i usposobienie kota. Zwierzę musi odpowiadać potrzebom właściciela lub osoby uczestniczącej w terapii. Cechą uniemożliwiającą dopuszczenie kota do kontaktu z człowiekiem jest agresja - zwierzę nie może atakować pacjenta, niezależnie od tego, jaka forma felinoterapii jest prowadzona.&nbsp;Ile osób, tyle potrzeb - niektórzy będą szukali zwierzęcia z którym można utrzymywać ciągły kontakt fizyczny a inni takiego, które zachowa swoją przestrzeń i będzie wyłącznie towarzyszyć im w codziennym funkcjonowaniu.&nbsp;Niestety u kotów domowych charakter stabilizuje się dopiero w okolicach drugiego roku życia. Wcześniej nie jest możliwa ocena zwierzęcia pod względem dopasowania do felinoterapii. Są rasy, których typowa charakterystyka zwiększa szanse na odpowiednie przystosowanie, ale również w ich przypadku nie ma gwarancji, że konkretny osobnik będzie odpowiadał ogólnym cechom rasy.Rasy najczęściej wykorzystywane do felinoterapii to:<ul><li>ragdoll,</li><li>maine coon,</li><li>koty brytyjskie,</li><li>koty birmańskie,</li></ul>Należy pamiętać, że kryterium rasy jest pomocne, ale nie jest decydujące - również dachowce świetnie spisują się jako zwierzęta asystujące.&nbsp;

Wsparcie dla kotów kusych w zoo Songhkla 

<h2>Tajemnicze koty kuse</h2>Kot kusy to gatunek zamieszkujący tereny Brunei, Indonezji i Malezji. Pierwotnie odkryty w 1827 roku, przez dziesięć lat był błędnie uważany za wymarły. Należy do najmniej poznanych gatunków dzikich kotów. Jeszcze niedawno na świecie znany był tylko jeden przypadek zdolnej do rozrodu samicy (w Zoo Songkhla w Tajlandii). Aktualnie w Indonezji, w ośrodku sfinansowanym przez Save Wild Cats Foundation, przebywa druga.<h2>Zoo Songkhla</h2>Zoo w Songkhli istnieje od 1998 roku a jego budowa trwała 10 lat. Obecnie znajduje się w nim jedna z dwóch zdolnych do rozrodu samic kota kusego na świecie. Zoo jest ulokowane w południowej części Tajlandii na półwyspie malajskim. Nazwa prowincji Songkhla pochodzi od malajskiego słowa oznaczającego “miasto lwów”.&nbsp;<h2>Konieczne wsparcie</h2>Utrzymanie populacji kotów kusych w zoo pochłania bardzo duże środki. Tylko w 2022 roku fundacja przekaże 14 000 zł na rzecz pięciu osobników zamieszkujących zoo. W naturalnym środowisku żywią się przede wszystkim rybami, które odciągają od brzegu, by nie uciekły do wody. W drugiej kolejności spożywają płazy, czasem owoce. W niewoli poza rybami ich dieta urozmaicona jest na przykład przez surowe mięso kurczaka.<h2>Gdzie leży problem?</h2>W przypadku kotka kusego niezbędne jest prowadzenie szeroko zakrojonych badań. Brakuje informacji o jego zachowaniu i zwyczajach, które determinują możliwość wykrycia rui lub ciąży. Niewiele też wiadomo na temat długości trwania ciąży i średniej liczby młodych. Bez tych i wielu innych informacji prace nad rozrodem mają niską szansę powodzenia. Zapewnienie zwierzęciu warunków jak najbardziej zbliżonych do naturalnych jest kluczowe dla jego dobrostanu, a co za tym idzie udanego zapłodnienia i utrzymania ciąży.&nbsp;Obserwacja osobników w przyrodzie jest niemal niemożliwa, ze względu na ich bardzo niską liczebność. W okresie 2008-2018 udało się uchwycić tylko 33 ujęcia kota za pomocą fotopułapki umieszczonej na Borneo. Aktualnie możliwe jest wyłącznie badanie behawioru zwierząt żyjących w niewoli, które prawdopodobnie różni się od tego, które występuje u nich naturalnie.

Alianza Gato Andino - na ratunek ocelotom

<h2>Walka o przetrwanie</h2>Uważamy, że dzielenie się wiedzą na temat zagrożonych gatunków dzikich kotów jest kluczowe w zwiększeniu ich szans na przetrwanie. Niszczenie naturalnych środowisk, kłusownictwo i wybijanie zwierząt to główne powody obniżenia liczebności populacji wielu zagrożonych kotowatych. Nawet najlepiej zorganizowane działania konserwacyjne mogą się nie udać, jeśli nie wyeliminujemy szkodliwej działalności człowieka.Dodatkowo niezbędna jest rzetelna wiedza naukowa, która pozwoli na prowadzenie zaawansowanych działań, mających na celu przedłużenie istnienia gatunku. Należy do nich przede wszystkim szeroko pojęta praca nad rozrodem, do której niezbędna jest dogłębna znajomość środowiska, zwyczajów i zachowania zwierzęcia.&nbsp;<h2>Wspólna misja&nbsp;</h2>Dlatego Save Wild Cats Foundation rozpoczęła współpracę&nbsp;z Alianza Gato Andino - międzynarodową, interdyscyplinarną siecią naukowców, którzy razem działają na rzecz ochrony ocelota andyjskiego i jego siedlisk. AGA skupia się na trzech podstawowych liniach działania: badaniach naukowych, konserwacji oraz edukacji.&nbsp;Szczególnie w przypadku ocelota andyjskiego niezmiernie istotne jest pozyskiwanie wiedzy na jego temat. Należy do jednego z pięciu najbardziej zagrożonych kotowatych na świecie, będąc najrzadszym kotem występującym na terenie obu Ameryk. Jego siedliska znajdują się&nbsp;w Argentynie, Boliwii, Chile i Peru. Preferuje suche, skaliste środowisko w Andach.&nbsp;Save Wild Cats Foundation korzysta z wiedzy zdobytej przez naukowców współpracujących z Alianza Gato Andino do szerzenia informacji na temat ocelota andyjskiego. Staramy się zwiększać wiedzę polskiego społeczeństwa, które na co dzień nie ma łatwego dostępu do wiadomości na jego temat. Niestety ludzie żyjący z dala od środowisk zamieszkiwanych przez dzikie koty często nie wiedzą nawet o ich istnieniu, nie mówiąc o zagrożeniach stojących na przeszkodzie ich przetrwania.<h2>Działanie w obliczu kryzysu</h2>Alianza Gato Andino prowadzi aktualnie kilka programów, które odpowiadają wyżej wymienionym kategoriom działania. Jedynym sposobem na uratowanie populacji ocelota andyjskiego jest działanie na wszystkich frontach. Niestety wymaga to ogromnego zaangażowania ze strony naukowców, lokalnych społeczności, samorządów i władz krajowych.&nbsp;Warsztaty edukacyjne zwiększają świadomość lokalnych społeczności o roli, jaką ocelot odgrywa w utrzymaniu andyjskiego ekosystemu. Pokazują również alternatywne rozwiązania dla dotychczasowych, szkodliwych dla gatunku, praktyk, takich jak utylizacja terenu pod uprawy rolne. Współpraca z pasterzami pozwala minimalizować odwetowe polowania, powodowane przez ataki dzikich zwierząt na stada hodowlane. Fotopułapki i poszukiwanie materiału do badań na terytorium Andów pozwalają na zbieranie kluczowych informacji na temat gatunku.&nbsp;

Ośrodek naukowo-badawczy

<h2>Czym dokładnie będzie zajmował się ośrodek?&nbsp;</h2>Będziemy prowadzić badania nad rozrodem czterech z najrzadszych małych gatunków dzikich kotów. Są to: kotek kusy (mylnie uznany za wymarłego w latach 90., odnaleziony na wolności 10 lat później), lamparcik marmurkowy, mormi borneański i pantera sundajska. Badania będą miały na celu zwiększenie ich populacji. Ośrodek ma pełnić również funkcje dydaktyczne. Uważamy, że zwiększenie świadomości społeczeństwa na temat istnienia tych gatunków jest jednym z kluczowych warunków dla ich przetrwania. Na wolności pozostało ich naprawdę niewiele.&nbsp;Podpisano już list intencyjny w sprawie współpracy między fundacją a uczelnią. W tej chwili prowadzimy rozmowy z miastem na temat lokalizacji. W naszych działaniach bardzo wspiera nas posłanka Iwona Michałek. Planujemy otworzyć ośrodek za dwa lata.&nbsp;<h2>Jakie koty będzie można oglądać w ośrodku?</h2>Zamierzamy również sprowadzić siedem największych gatunków kotów: lwa, tygrysa, jaguara, panterę, pumę, geparda i irbisa. Będą to osobniki w różnych odmianach barwnych i przedstawiciele podgatunków (np. czarne pantery, białe tygrysy). Chcemy pracować nad socjalizacją dużych kotów, co pozwoli na opracowanie najmniej inwazyjnej metody ich badania. W aktualnej praktyce zwierzęta do większości badań są usypiane, czego - ze względu na ogromny stres, jakiego ta metoda przysparza kotom - chcemy uniknąć. Kolejnym gatunkiem, który znajdzie się w naszym ośrodku jest kot nubijski - przodek kota domowego. Zwiedzający będą mogli zobaczyć, jak w wyniku pracy hodowlanej powstało od niego kilkadziesiąt ras kotów domowych, które również będzie można oglądać na terenie obiektu.&nbsp;<h2>Zwiedzający nam niestraszni</h2>Ze względu na dobrostan i spokój kotów, niezbędny do planowanych prac nad rozrodem, wspomniane najrzadsze cztery gatunki małych kotów będą musiały być odizolowane od ludzi. Aby nie zakłócać prac nad rozrodem, planujemy odizolować cztery najrzadsze gatunki małych kotów. Jednak ze względu na to, że nie ma ich w żadnym innym ośrodku na świecie umożliwimy zwiedzanie bardzo małym grupom. Wybiegi będą dźwiękoszczelne i oddzielone od zwiedzających lustrem weneckim, dzięki czemu koty całkowicie unikną kontaktu ze zwiedzającymi. Ogólnodostępna dla gości będzie pozostała część ośrodka, w której będzie można zobaczyć inne gatunki.&nbsp;<h2>Kolejny krok w działaniu fundacji</h2>Fundacja powstała w 2019 roku i jest finansowana przez grupę kapitałową Data Holding, która inwestuje w nowoczesne technologie IT, oraz przez toruńskie data center Data Space. Przez ten czas sfinansowaliśmy w Indonezji ośrodek zachowawczy, w którym już w tej chwili znajdują się trzy z rzadkich gatunków kotów - lamparcik marmurkowy, kotek kusy i pantera sundajska.

Ośrodek naukowo-badawczy 

Co tak naprawdę znaczy "zagrożone"?

<h2>Kto decyduje?</h2>Na pewno wielokrotnie spotkaliście się z określeniem “zagrożone gatunki”, ale mało kto wyjaśnia co tak naprawdę sprawia, że są za takie uznawane. Klasyfikacją stopnia zagrożenia gatunków zajmuje się przede wszystkim International Union for Conservation of Nature - Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN). Lista obejmuje również rośliny i grzyby, ale nas oczywiście najbardziej interesują zwierzęta.Obowiązuje podział na następujące stopnie:<ul><li>wymarłe - przedstawiciele gatunku mogą występować w niewoli, ale nie występują już w przyrodzie,</li><li>krytycznie zagrożone - najbardziej zagrożone wyginięciem w skali globalnej,</li><li>zagrożone - zagrożone wyginięciem w skali globalnej,</li><li>narażone na zagrożenia - mniej zagrożone wyginięciem w skali globalnej,</li><li>bliskie zagrożeniu - bliskie progu zagrożenia lub takie, które byłyby zagrożone, gdyby nie podjęto działań ochronnych,</li><li>najmniejszej troski - z małym ryzykiem wyginięcia,</li><li>brak danych - brak oceny z powodu niewystarczających danych.</li></ul>Istnieją inne organizacje (głównie rządowe), które tworzą listy o mniejszej skali, biorąc pod uwagę określony teren. Nazewnictwo i klasyfikacja pozostają jednak tożsame lub bardzo bliskie podziałowi wprowadzonemu przez IUCN.<h2>Liczenie wcale nie takie proste</h2>Przedstawione kryteria nie są uniwersalne dla wszystkich gatunków. Nie ma stałej liczby osobników, po przekroczeniu której można uznać gatunek za zagrożony. W zależności od powierzchni występowania, liczby dorosłych osobników, średniego wieku aktualnego pokolenia i wielu innych czynników dla każdego gatunku i podgatunku określa się&nbsp;indywidualne wielkości, które klasyfikują go do odpowiedniego stopnia zagrożenia.Publikacja “IUCN Red List Categories and Criteria” dokładnie opisuje sposób obliczania wskaźników. Zgodnie z nią, aby zwierzę zostało uznane za krytycznie zagrożone musi spełniać jeden z poniższych warunków:<ul><li>zmniejszenie wielkości populacji o ponad 80%,</li><li>bardzo mały obszar występowania,</li><li>mniej niż 250 dorosłych osobników i prognozowane zmniejszenie ich liczby,</li><li>mniej niż 50 dorosłych osobników,</li><li>prawdopodobieństwo wyginięcia na przestrzeni 10 lat na poziomie 50%.</li></ul>Szczegóły na temat powyższych warunków są dostępne w publikacji pod <a target="_blank" rel="noopener noreferrer nofollow" href="https://portals.iucn.org/library/sites/library/files/documents/RL-2001-001-2nd.pdf">linkiem</a>.<h2>Na ratunek dzikim kotom</h2>Chociaż siedem największych gatunków dzikich kotów nie cierpi na niedobory ludzkiej uwagi, ich mniejsi bracia nie mają tego szczęścia. Mniejsze dzikie koty są o wiele mniej znane i niestety o wiele mniej zbadane. Kot kusy jest tak rzadki, że przez 10 lat był uważany za wymarłego. Ocelot andyjski jest oglądany jedynie na zdjęciach z fotopułapek. Dla umożliwienia skutecznych działań zapewniających przedłużenie gatunków niezbędne jest pogłębianie wiedzy na ich temat

Współpraca z Universitas Brawijaya 

<h2>Nowy początek</h2>Osiemnastego sierpnia 2022 roku została podpisana umowa o współpracy pomiędzy Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu a Universitas Brawijaya w Malang w Indonezji. Umowa dotyczy szeroko pojętej wymiany naukowej - pozwoli na dzielenie się wiedzą i doświadczeniem naukowców pracujących na obu uniwersytetach. Przelot przedstawicieli UMK do Indonezji w celu podpisania umowy i projekt badawczy dotyczący rozrodu dzikich kotów są finansowane przez naszą fundację. <h2>Współpraca dla dobra kotów</h2>Pierwszy wspólny projekt uniwersytetów będzie prowadzony przez Instytut Medycyny Weterynaryjnej UMK oraz Wydział Medycyny Weterynaryjnej UB. Do celów projektu należy międzyinnymi ocena ogólnego stanu kotów znajdujących się w finansowanym przez fundację ośrodku zachowawczym w Batu w Indonezji. Planowane jest pobranie, zbadanie i krioprezerwacja nasienia, cytologie samic oraz badania hormonalne mające wskazać cykle dobowe i rujowe. Już na przełomie października i listopada naukowcy z UMK i współpracujący z fundacją wyjadą do Indonezji w celu rozpoczęcia badań. W ciągu dwutygodniowego pobytu zbadają ponad 20 osobników gatunków takich jak kotek kusy czy pantera sundajska.

Rozpoczęcie współpracy z Universitas Brawijaya

Nowy podział systematyczny - pantera sundajska 

<h2>Nowy podział</h2>Rodzaj Neofelis jest jednym z najsłabiej poznanych taksonów wśród kotowatych, a zubożenie ich leśnych siedlisk stawia go pod silną presją. Ostatnio, na podstawie dowodów molekularnych i morfologicznych, zaproponowano zmianę klasyfikacji panter borneańskich (Neofelis nebulosa diardi) do poziomu gatunku (Neofelis diardi).Początkowo uważana za jeden gatunek pantera mglista została podzielona na dwa gatunki. Na podstawie analizy mitochondrialnego DNA, mikrosatelitów i morfologii występowanie pantery mglistej (Neofelis nebulosa) ograniczone jest do kontynentalnej Azji Południowo-Wschodniej, a pantery sundajskiej (Neofelis diardi) do wysp Sumatra i Borneo.Na podstawie analizy materiału genetycznego, cech czaszki i umaszczenia uznano dwa odrębne podgatunki pantery sundajskiej (Neofelis diardi) - panterę sumatrzańską (Neofelis diardi diardi) i panterę borneańską (Neofelis diardi borneensis).<h2>Opis</h2>Pantera mglista jest kotem średniej wielkości (porównywalna do małego lamparta) z ogonem prawie tak długim jak ciało. Pantera mglista ma kilka bardzo szczególnych cech. Jej nogi są krótkie, mocne i zakończone szerokimi łapami. Tylne nogi są dłuższe niż przednie, a ogon jest gruby i puszysty, pokryty proksymalnie plamami, dystalnie otoczony czarnymi pierścieniami aż do końcówki. Głowa jest długa, cętkowana, końcówka pyska biała, od zewnętrznych kącików oczu i warg biegną ciemne paski. Spód ciała jest biały z czarnymi plamami. Pantera mglista oraz jej siostrzany gatunek - pantera sundajska są posiadaczkami najdłuższych, proporcjonalnie do rozmiaru czaszki, kłów śród wszystkich kotów. Samce pantery są większe od samic.<h4>Pantera mglista (N. nebulosa)</h4>Wzory jej sierści z przypominającymi chmury rozetami o ciemnych konturach i jaśniejszych środkach na jasnym tle są wyjątkowe i nadały panterze mglistej jej nazwę. Umaszczenie jest jasnożółte do jasnoszarego. Spód ciała biały z czarnymi plamami. Wzdłuż kręgosłupa biegną dwa przerywane czarne paski, a na szyi znajduje się sześć podłużnych czarnych pasów, zaczynających się za uszami.&nbsp;<img src="/uploads/Pantera_mglista_a00c55925a.jpg" alt="Pantera mglista" width="5568" height="3712"><h4>Pantera sumatrzańska (N. diardi diardi)</h4>N. diardi ma mniejsze oznaczenia i ciemniejsze futro niż N. nebulosa. Umaszczenie podstawowe jest szare do płowego, ze stosunkowo małymi, nieregularnymi plamami o grubych, czarnych brzegach z małymi czarnymi punktami wewnątrz każdej plamy. Wzdłuż grzbietu ciągną się dwie czarne pręgi. W dystalnej części kończyn znajdują się jednolite, ściśle skupione czarne plamy.<img src="/uploads/Pantera_sundajska_sumatrzanska_21f69d0e7c.jpg" alt="Pantera sundajska sumatrzańska" width="5568" height="3712"><h4>Pantera borneańska (N. diardi borneensis)</h4>Ogólnie ciemniejsza, o kolorze podstawowym bardziej szarym niż u pantery sumatrzańskiej, z żółtawym odcieniem i gęściej upakowanymi, bardziej wyrazistymi plamami przypominającymi chmury, z grubszymi czarnymi obwódkami. Pasy na szyi i ramionach również są grubsze. Wzdłuż kręgosłupa biegną dwa przerwane czarne pasy. W dystalnej części kończyn znajdują się jednolite, ściśle skupione czarne plamy.<img src="/uploads/Pantera_sundajska_borneanska_010a7ca743.jpg" alt="Pantera sundajska borneańska" width="5568" height="3712"><h2>Dieta</h2><h4>Pantera mglista (N. nebulosa)</h4>Zwierzęta leśne i lądowe (aksis bengalski, kukang, jeżatka, łuskowce, świstaki, naczelne, mundżaki, bażanty); sporadycznie zabijają drób; prawdopodobnie nie są zainteresowani padliną.<h4>Pantera sundajska (N. diardi)</h4>Małe i średnie ssaki (naczelne, sambar, mundżaki, świnia brodata, kanczylowate, jeżozwierze) oraz ryby.<h2>Zasięg geograficzny</h2>Pantera mglista występuje od podnóża Himalajów w Nepalu przez kontynentalną Azję Południowo-Wschodnią do Chin. Wyginęła na wyspie Tajwan. Jej liczebność jest bardzo niska, a gatunek może być bliski wyginięcia w Wietnamie, Chinach i Bangladeszu.<img src="/uploads/Mapa_neofelis_nebulosa_c5840853d0.jpeg" alt="Mapa neofelis nebulosa.jpeg" width="591" height="803">Pantera sundajska występuje na wyspach Sumatra i Borneo. Nie wiadomo, czy na małych wyspach Batu w pobliżu Sumatry wciąż żyją te koty.<img src="/uploads/Mapa_neofelis_diardi_2be3dc08e8.jpeg" alt="Mapa neofelis diardi.jpeg" width="591" height="803"><h2>Siedlisko</h2><h4>Pantera mglista (N. nebulosa)</h4>Silnie związana z siedliskiem leśnym, zwłaszcza pierwotnym wiecznie zielonym tropikalnym lasem deszczowym, ale istnieją również rekordy z suchego i liściastego lasu, a także wtórnych i zrębowych lasów, łąk i zarośli oraz bagien namorzynowych, aż do 2200 m w Himalajach. Wykazuje preferencje dla lasów w stosunku do bardziej otwartych siedlisk.<h4>Pantera sumatrzańska (N. diardi diardi)</h4>Wydaje się występować częściej na terenach pagórkowatych, górskich niż na niższych wysokościach. Jest zależna od lasów, w tym lasów zmienionych przez człowieka, o ile mają one wysokie sklepienie koron. Unika plantacji palmy olejowej i obszarów o niskim sklepieniu.<h4>Pantera borneańska (N. diardi borneensis)</h4>Zakres typów lasów: pierwotne lasy nizinne, wyżynne i podgórskie, lasy selektywnej wycinki, lasy torfowiskowe, przybrzeżne lasy namorzynowe, do 1500 m n.p.m. Jest zależna od lasów, w tym lasów zmienionych przez człowieka, o ile mają one wysokie sklepienie koron. Unika plantacji palmy olejowej i obszarów o niskim sklepieniu.<h2>Szacowana liczebność</h2>Liczba dorosłych osobników N. nebulosa jest szacowana na 2700-5500, a N. diardi na 4500 osobników. Inne źródła szacują liczebność populacji podgatunków pantery sundajskiej – w przypadku N. diardi diardi na 500 osobników, N. diardi borneensis - 3000. Obecna tendencja dotycząca liczebności obu gatunków jest spadkowa.<h2>Końcowe przemyślenia</h2>Zarówno dwa równe gatunki jakimi są N. nebulosa i N. diardi, jak również dwie odrębne populacje na Borneo i Sumatrze, powinny być zarządzane oddzielnie, aby chronić różnorodność genetyczną, od której zależy przyszły potencjał ewolucyjny. Podział taksonomiczny ma ogromne znaczenie dla ochrony, ponieważ te dwa gatunki i odrębne populacje na Borneo i Sumatrze są narażone na znacznie większe ryzyko wyginięcia ze względu na mniejsze zasięgi występowania niż oceniano wcześniej na podstawie poprzedniej klasyfikacji.<h2>Źródła</h2>Wilting, A., Buckley-Beason, V.A., Feldhaar, H. et al. Clouded leopard phylogeny revisited: support for species recognition and population division between Borneo and Sumatra. Front Zool 4, 15 (2007);Gray, T., Borah, J., Coudrat, C.N.Z., Ghimirey, Y., Giordano, A., Greenspan, E., Petersen, W., Rostro-García, S., Shariff, M. &amp; Wai-Ming, W. 2021. Neofelis nebulosa. The IUCN Red List of Threatened Species 2021;Hearn, A., Ross, J., Brodie, J., Cheyne, S., Haidir, I.A., Loken, B., Mathai, J., Wilting, A. &amp; McCarthy, J. 2015. Neofelis diardi. The IUCN Red List of Threatened Species 2015;Castelló JR. Felids and Hyenas of the World: Wildcats, Panthers, Lynx, Pumas, Ocelots, Caracals, and Relatives. 2020

Nowy podział systematyczny - pantera sundajska

Polskie dzikie koty

<h2>Polskie dzikie koty – ryś i żbik</h2>W naszym kraju na wolności żyją dwa gatunki dzikich kotów – ryś euroazjatycki (Lynx lynx) i&nbsp;żbik (Felis silvestris). Oba gatunki prowadzą tajemniczy i skryty tryb życia. W dodatku ich populacje w Polsce, choć chronione, są stosunkowo nieliczne. Spotkanie rysia w środowisku naturalnym wymaga sporej dawki szczęścia, a żbika – jeszcze większej. Oba gatunki mają kilka cech wspólnych – żyją w lasach, prowadzą samotniczy tryb życia i są wyspecjalizowanymi drapieżnikami. Dla obu działalność człowieka jest dużym zagrożeniem.Historycznie rysie i żbiki miały swoje terytoria na terenie całej Polski. Nie znały granic i&nbsp;jedynie duże rzeki mogły być dla nich pewnym ograniczeniem, choć i z nimi sobie rodziły, bowiem oba gatunki potrafią pływać. Urbanizacja, wycinanie lasów i polowania sprawiły, że dziś mamy na terenie kraju zaledwie 200 żbików i podobną liczbę rysi. Oba gatunki zostały zepchnięte do niewielkich, trudno dostępnych enklaw, a&nbsp;przemieszczanie się między nimi utrudnia rozbudowana sieć dróg i miasta.&nbsp;Zarówno ryś i żbik to ważne ogniwa łańcuchu pokarmowego. Redukują z populacji swoich ofiar osobniki chore i słabe. Nie stanowią jednak żadnego zagrożenia dla człowieka.<h2>SYTUACJA RYSI W EUROPIE I W POLSCE&nbsp;</h2>Kiedyś rysie euroazjatyckie zamieszkiwały prawie całą Europę i dużą część Azji. Nie było ich tylko w Hiszpanii, gdzie swoje terytoria miał ryś iberyjski. Dziś nadal zagrożony wyginięciem, ale największy kryzys ma już na szczęście za sobą ( w 2002 roku żyło ich niespełna 100). Obecnie szacuje się, że w Europie żyje około 9 tysięcy rysi euroazjatyckich. Niewielkie populacje można spotkać we Francji, w Niemczech, Czechach i na Bałkanach. Najwięcej rysi żyje w Karpatach, w krajach bałtyckich, Finlandii i Skandynawii.&nbsp;Populacja w Polsce szacowana jest na około 200 osobników i dzieli się ona na dwie części – nizinną i karpacką. Przez niektórych naukowców rozdzielane są one wręcz na dwa odrębne podgatunki. W Polsce rysie objęte są ścisłą ochroną. Badacze wspierają ich populacje poprzez wypuszczanie na wolność rysi urodzonych w niewoli – w ogrodach zoologicznych i specjalnych ośrodkach hodowlanych. Ostatnio taki projekt prowadzony był w województwie zachodniopomorskim, a pierwsze rysie wypuszczone na wolność w 2019 roku już doczekały się młodych. Wszystkie zwierzęta wypuszczane na wolność wyposażane są w obroże telemetryczne, więc naukowcy przez ponad rok (czas działania baterii) mogą śledzić ich losy.&nbsp;Cieszy fakt, że rysie zaczynają wędrować po Polsce w poszukiwaniu partnerów i nowych terytoriów. Niestety dużym zagrożeniem są dla nich drogi przecinające ich szlaki. Nadal zdarzają się też przypadki kłusownictwa. W naszym kraju rysie polują głównie na sarny, rzadziej na jelenie (główny pokarm wilka) i dziki. Dietę uzupełniają o ptaki oraz mniejsze ssaki – gryzonie i zające.&nbsp;<h2>GDZIE ZNALEŹĆ PRAWDZIWEGO ŻBIKA?&nbsp;</h2>Dawniej żbiki można było spotkać w wielu miejscach w Polsce, dziś występują już tylko w Karpatach. Jest to gatunek bardzo skryty i doskonale się kamuflujący. Większość nagrań żbików w Polsce pochodzi z fotopułapek rozstawianych przez naukowców. Niestety, mimo ścisłej ochrony żbików w kraju nie przybywa. Największym zagrożeniem jest dla nich krzyżowanie się z blisko spokrewnionymi kotami domowymi. Stąd zasadne jest pytanie, ile żbików w Polsce ma czyste pochodzenie? Na przykład badania przeprowadzone w polskich Tatrach wykazały, że nie ma tam ani jednego żbika, a wszystkie pobrane próbki sierści pochodziły od kotów domowych. Koty domowe są też potencjalnym źródłem niebezpiecznych chorób dla żbików.&nbsp;Co ciekawe, żbik nie jest bezpośrednim przodkiem kota domowego, a jest nim kot nubijski (Felis lybica) pochodzący z Afryki, choć trzeba przyznać, że w Europie również domieszka żbiczej krwi kształtowała na przestrzeni dziejów koty domowe.&nbsp;Najnowszy projekt reintrodukcji żbika dotyczy Devon i Kornwalii w Wielkiej Brytanii. Po ponad 500 latach zwierzęta mają wrócić na południowo-wschodnią część wyspy.&nbsp; Żbiki w naturze polują na ptaki, gryzonie, zajęczaki, ale i bezkręgowce. Potrafią też skutecznie zaatakować młode sarny, czy kozice.&nbsp; <h2>Źródła</h2>Felids and Hyenas of the World - José R. Castelló<a target="_blank" rel="" href="https://wwfcee.org/news/international-lynx-day-celebrate-the-biggest-wild-cat-in-europe-1">https://wwfcee.org/news/international-lynx-day-celebrate-the-biggest-wild-cat-in-europe-1</a>&nbsp;<a target="_blank" rel="" href="https://www.polskiwilk.org.pl/rys/liczebnosc-i-rozmieszczenie">https://www.polskiwilk.org.pl/rys/liczebnosc-i-rozmieszczenie</a>&nbsp;<a target="_blank" rel="" href="https://wildcatconservation.org/wild-cats/eurasia/european-wildcat/">https://wildcatconservation.org/wild-cats/eurasia/european-wildcat/</a>